O włączaniu mieszkańców w organizację obchodów jubileuszu 600-lecia Mińska Mazowieckiego, umacnianiu relacji sąsiedzkich, budowaniu dumy z miasta, opowiada burmistrz Marcin Jakubowski.

Rozmawia: Janusz Król

W tym roku Mińsk Mazowiecki obchodzi jubileusz 600-lecia. Jakie były okoliczności powstania miasta?

Mińsk Mazowiecki jest jednym z najstarszych miast na wschodnim Mazowszu. Jego zaczątkiem była osada targowa, znana już w XIV wieku, zaś przywilej lokacyjny Mińska 29 maja 1421 r. wydał książę mazowiecki Janusz I. Pozwalał on rycerzowi Januszowi z Gościańczyc herbu Prus III na założenie gminy miejskiej na prawie prywatnym. Ówczesny Mensk był więc jednym z pierwszych prywatnych miast w Polsce. W rok po założeniu miasta erygowana była parafia, przy której powstała szkoła parafialna, więc w tym roku 600-lecie obchodzimy jako samorząd mieszkańców, a w przyszłym roku będzie je obchodziła nasza najstarsza parafia.

Zasadźca miasta pochodził z Gościeńczyc koło Grójca, a jego ród należał do najważniejszych i najzamożniejszych na Mazowszu. Ród odgrywał ważną rolę w gospodarce dzielnicy, szczególnie w gospodarce leśnej, jego członkowie pozyskiwali z mazowieckich lasów dębinę, jeden z najważniejszych towarów eksportowych Mazowsza. Zapewne za tę gospodarczą aktywność rycerz Janusz otrzymał w nagrodę prawo założenia miasta.

Dzisiejszy Mińsk to…

…przede wszystkim wspaniali ludzie. Podkreślam to na każdym kroku, bo uważam, że największy potencjał, jaki mamy, to nasza bardzo prężna, zaradna i gospodarna czterdziestotysięczna społeczność. Wspólnie tworzymy miasto nowoczesne, inteligentne, wsparte na bardzo bogatej, choć nieraz dramatycznej i trudnej historii. Mińsk ma niezwykle atrakcyjną ofertę kulturalną, edukacyjną i sportową, nasz najważniejszy wyróżnik. Jesteśmy stolicą 140-tysięcznego powiatu i być może najważniejszym ośrodkiem we wschodniej części metropolii warszawskiej.

Organizowanie jubileuszu w czasie pandemicznym to zadanie wyjątkowo trudne. Jak w tych warunkach będzie wyglądał kalendarz imprez?

Oczywiście, mamy kalendarz imprez jubileuszowych, mamy też plan B, na czas pandemiczny. Dla każdego wydarzenia przewidujemy jakąś alternatywę na wypadek nagłego wprowadzenia obostrzeń sanitarnych. Liczymy się z tym, że niektóre z planowanych wydarzeń, szczególnie te związane z gromadzeniem się dużych grup ludzi, będziemy musieli odwołać. Obchody 600-lecia będą trwały cały rok. Rozpoczynamy je 29 maja 2021 roku, a zamykamy w tym samym dniu rok później, kiedy odbędą się główne uroczystości. Zależy nam, aby w obchodach wzięła udział jak największa liczba mieszkańców. Chcielibyśmy też, aby świętowały z nami zaprzyjaźnione społeczności. Mamy wiele miast partnerskich, w tym jedno w Stanach Zjednoczonych. A ponieważ dzisiaj podróż, czy to z Ameryki, czy skądkolwiek, jest niezwykle utrudniona, martwimy się, że nasi przyjaciele, osoby zasłużone dla Mińska, nie będą mogli być razem z nami. Wierzymy jednak, że już w 2022 roku wrócimy do normalności i nadejdzie o wiele łatwiejszy czas dla kontaktów międzyludzkich.

Jak widać, nasz plan B to przede wszystkim rozciągnięcie obchodów jubileuszu w czasie. Inną formą ratowania wydarzeń jest przeniesienie ich do sieci. Planowaliśmy otworzyć na starym rynku fotoplastykon, a że wymaga on bezpośredniego kontaktu i spoglądania przez okular, postanowiliśmy więc stworzyć jego wersję internetową, z której będzie można korzystać z dowolnego miejsca na ziemi. Zostanie ona z nami na zawsze. Mamy też projekty, które nie angażują jednocześnie dużych grup uczestników, na przykład spacery literackie po mieście, odkrywanie jego mroków czy trasy poznawania miasta zmysłami. Można je realizować w małych grupach lub wręcz indywidualnie. Mamy wystawę mobilną „Mińsk Mazowiecki na kółkach”, która dotrze nie tylko w różne części naszego miasta, ale odwiedzi też okoliczne miejscowości i posłuży integracji mieszkańców powiatu mińskiego. Będziemy wspierać organizowanie pikników sąsiedzkich, aby nie koncentrować wydarzeń w jednym punkcie. Te i podobne przedsięwzięcia będą mogły się odbywać w zgodzie z obostrzeniami sanitarnymi.

Niektóre wydarzenia można zorganizować w internecie, niektóre zadania da się realizować poprzez publikacje, inne tylko w realu. Jaki plan gry ma samorząd na okoliczności, których dziś nie da się przewidzieć?

Jubileusz przygotowujemy od dawna. Jednym z ważnych jego elementów jest opracowanie wielkiej sześciotomowej historii miasta od dziejów najdawniejszych, poznawanych w wyniku prac archeologicznych aż do czasów współczesnych. Publikacja ta powstaje we współpracy z instytutami naukowymi oraz wyższymi uczelniami z kilku ośrodków w kraju. Zamówiliśmy też specjalny utwór muzyczny na cześć miasta. Pisze go znany kompozytor Grzegorz Duchnowski, a prawykonanie przewidziane jest na finał obchodów. Będzie to kompozycja na ponad stu wykonawców, w tym Sinfonia Varsovia i chór Politechniki Warszawskiej z udziałem znakomitej śpiewaczki Małgorzaty Walewskiej pod dyrekcją Agnieszki Duczmal. Bardzo ciekawym pomysłem jest plan posadzenia w mieście 600 drzew, którym mieszkańcy i przyjaciele miasta będą mogli nadawać nazwy za pośrednictwem specjalnej aplikacji, a mapa nazwanych drzew będzie dostępna na planie miasta. Takich działań, na które pandemia nie ma żadnego wpływu, mamy wiele.

Jubileusz to marketingowo znakomita okazja na promocję miasta, jakich ambasadorów pozyskaliście i jakie atuty Mińska Mazowieckiego chcecie nagłaśniać?

Muszę się pochwalić, że w tej dziedzinie już odnieśliśmy duży sukces, bo w roku jubileuszowym wraz z powiatem mińskim zostaliśmy Stolicą Kultury Mazowsza, a więc nasze obchody będą miały zasięg przynajmniej regionalny. Oczywiście, jestem przekonany, że ten rozgłos będzie znacznie większy i z pewnością będziemy słyszani w całym kraju. Mamy czterech wspaniałych ambasadorów, którzy zgodzili się promować nasz wizerunek jako miasta o bogatej historii i kulturze. Są nimi Krystyna Gucewicz, dziennikarka i pisarka, Małgorzata Gutowska-Adamczyk, również bardzo znana pisarka, Tomasz Karolak, aktor i Paweł Goźliński, redaktor naczelny Wydawnictwa Agora. Chcemy pokazać Mińsk Mazowiecki jako miasto piękne i nowoczesne, miasto kultury, z którego wywodzą się wspaniali mińszczanie jak pisarz i aktor Jan Himilsbach oraz Piotr Skrzynecki, założyciel i guru krakowskiego kabaretu Piwnica pod Baranami. Od dawna organizujemy festiwale ich imienia. Nasze miasto prowadzi chyba jedyną w Polsce samorządową szkołę artystyczną kształcącą przyszłych muzyków i artystów, a także odbiorców kultury.

Jubileusz to także okazja do cementowania społeczności, budzenia dumy mieszkańców ze swojej małej ojczyzny. Jaki przekaz i przy pomocy jakich narzędzi chcecie skierować do mieszkańców?

Od początku włączaliśmy mieszkańców w proces planowania jubileuszu. Dwa i pół roku temu powstało Forum Kultury skupiające liczne grono zaangażowanych społecznie osób. Są to ludzie z różnych dziedzin i specjalności, którzy tchnęli nowego ducha w nasze myślenie o mieście. Wiele z zaplanowanych imprez to właśnie efekt ich pracy. Wkrótce skierujemy do mieszkańców list o jubileuszu, przypominający najważniejsze zdarzenia z historii miasta, którymi możemy się wspólnie cieszyć. Jedną z partycypacyjnych imprez, które odbędą się w ramach jubileuszu, jest tryptyk teatralny finansowany z budżetu obywatelskiego województwa, który wygraliśmy głosami zaangażowanych mińszczan. Weźmie w nim udział bardzo wielu mieszkańców jako aktorów-amatorów, a także jako widzów.

Hasłem obchodów 600-lecia są „Relacje”. Chcemy je umacniać, pielęgnować, nawiązywać. Kluczem do nich jest dialog, rozmowa, spotkanie. Przygotowaliśmy na przykład album rodzin mińskich, w którym więzy rodzinne są bardzo widoczne. Na stronie internetowej mamy zakładkę „Społeczność mińska”, gdzie każdy może podzielić się swoimi pasjami, zainteresowaniami, doświadczeniem. Wydamy też sześć numerów pisma „Mińskie Klimaty, Mazowieckie Czasy”, czyli gazetę dla starych i młodych, tych którzy od urodzenia mieszkają w Mińsku i tych, którzy się tu sprowadzili. Ma ona przybliżać sylwetki mińszczan, historie z nimi związane, publikować stare zdjęcia, ale i pokazywać nowoczesne zakątki miasta. Wszystkie te działania nakierowane są na integrację społeczności miasta, co zresztą niezależnie od jubileuszu staramy się robić zawsze i wraz z mieszkańcami budować tożsamość naszej małej ojczyzny. Stąd bliska współpraca z jednostkami wojska, z pułkiem lotnictwa, z żandarmerią wojskową, w których pracuje bardzo wielu naszych mieszkańców. Bez współpracy wojska trudno byłoby sobie wyobrazić nie tylko jubileusz, ale i naszą codzienność.

Tradycyjnie Mińsk Mazowiecki był postrzegany jako sypialnia Warszawy. Jak dzisiaj definiujecie swoje miasto i jaką jego przyszłość chcecie zbudować?

Wcale nie uciekamy od tej etykiety, staramy się ją przekuć w dobrą monetę, bo sypialnia to tylko jedno z pomieszczeń w domu. W Mińsku pozostają jeszcze i salon, i kuchnia, i inne pomieszczenia, a w Warszawie jest tylko gabinet, miejsce do pracy. A poważnie mówiąc, to bliskość Warszawy i przynależność do metropolii jest dla nas ogromną szansą, bo mińszczanie mogą tam znaleźć dobrze płatną pracę i niedostępną gdzie indziej ofertę kulturalną. W Mińsku nigdy nie będziemy mieli filharmonii, opery, uniwersytetu czy politechniki, a są one dla nas dostępne na wyciągnięcie ręki. Z kolei pewne oddalenie od zgiełku wielkiego miasta jest atrakcyjne nie tylko dla naszych mieszkańców. Tu u nas spokoju i kontaktu ze środowiskiem szukają warszawiacy, którzy często sprowadzają się na stałe do Mińska.

Przyszłość staramy się budować na partnerstwie z młodzieżą. Bardzo wiele inwestujemy w młodych ludzi i właśnie na 600-lecie powstanie w Mińsku Mazowieckim centrum młodzieżowe, trzecie w Polsce, ale pierwsze z inicjatywy młodzieży. Cieszymy się, że sami młodzi to wymyślili, zaprojektowali i zbudowali przy naszej niewielkiej pomocy. To właśnie jest przyszłość Mińska, o jakiej myślimy.

Link do artykułu: https://wspolnota.org.pl/news/wspolnie-z-mieszkancami-tworzymy-miasto-nowoczesne-inteligentne-ale-i-wsparte-na-historii?fbclid=IwAR3caboeX2Fm733iy_vrIbhNgGl_jRlCfKKrX4YzEy6KhsOi9ste9lgHuto