Miasto Mińsk Mazowiecki

Poznaj Polskę

Szlakiem „Kamieni na szaniec”

Ósmoklasiści z papieskiej trójki skorzystali z programu „Poznaj Polskę” i wyjechali do stolicy, by wędrować po niej śladami bohaterów opisanych przez Aleksandra Kamińskiego. Zobaczyli szkołę, w której uczył się Alek, Rudy i Zośka. Odwiedzili siedzibę Gestapo i więzienie, gdzie przetrzymywano Rudego i miejsce, w którym został odbity w czasie akcji pod Arsenałem. Zapalili też znicze na grobach Jana Bytnara, Tadeusza Zawadzkiego i Aleksego Dawidowskiego.

18 i 19 listopada uczniowie klas: 8a, 8b oraz 8d i 8e pod opieką wychowawców – p. Aldony Szewczyk, p. Tomasza Ruty, p. Agnieszki Rycharskiej i p. Renaty Jasińskiej oraz polonistki, p. A Matuszewskiej w nietypowy sposób rozpoczęli swoją pierwszą przygodę z lekturą A. Kamińskiego pt. „Kamienie na szaniec". Wycieczka do stolicy w ramach projektu „Poznaj Polskę” miała konkretny cel: przybliżyć uczestnikom najważniejsze wydarzenia życia Zośki, Rudego i Alka z książki Aleksandra Kamieńskiego, ich ideały i dramaty, jak również obraz życia w okupowanej Warszawie. Choć pogoda nie dopisała, to alternatywa objeżdżania zakątków miasta z panem przewodnikiem okazała się fascynującą przygodą.

Grupa odwiedziła konkretne miejsca związane z wydarzeniami przedstawionymi w lekturze. Pierwszym punktem programu była Aleja Szucha i Mauzoleum Walki i Męczeństwa, upamiętniające prowadzone w nieludzki sposób przesłuchania więźniów. Muzeum mieści się w dawnej siedzibie Gestapo przy Alei Jana Christiana Szucha 25. Zobaczyliśmy tam cele zbiorowe, zwane potocznie "tramwajami", korytarze, izolatki oraz pokój dyżurnego gestapowca. Z autokaru uczniowie mogli zobaczyć Liceum im. Stefana Batorego - szkołę, do której chodzili bohaterowie - żywe miejsce zawiązywania się przyjaźni; pomnik Mikołaja Kopernika, ze zwróceniem uwagi na śruby, które Alek odkręcił "pod nosem" Komendy Głównej, celem odsłonięcia polskiego napisu ukrytego pod hitlerowską płytą oraz pl. Piłsudskiego.

Kolejnym miejscem zwiedzania było Muzeum Więzienia na Pawiaku, gdzie przetrzymywany był Rudy. Więzienie zostało spalone, zaś Muzeum zastało wybudowane na ocalałych piwnicach Pawiaka. Uczniowie zobaczyli pierwsze wydanie „Kamieni na szaniec”, jak również przejmujące listy, różańce, rysunki oraz różne pamiątki, które przetrwały w pożarze, a zostały pozostawione przez więźniów, w większości osoby zamordowane w czasie II wojny światowej. Największe wrażenie wywarły narzędzia tortur, jakimi posługiwali się naziści oraz informacje na temat bestialstwa, jakiego doświadczyli przetrzymywani w tych murach Polacy. Odsłuchane w tym miejscu nagrania grypsów (ukrytych wiadomości przemycanych przez więźniów) najbardziej zapadły w pamięć zwiedzającym. Odczyty wyznań skazanych wprawiły uczestników wycieczki w osłupienie. Reakcja grupy – głęboka cisza i spuszczone głowy - była najwymowniejszym dowodem autentycznego przeżycia dramatów doświadczanych przez Polaków w czasie okupacji.

Atmosferę smutku wzmocniła jeszcze wizyta na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Ósmoklasiści oddali hołd spoczywającemu tam A. Kamińskiemu – autorowi książki oraz jej głównym bohaterom – Janowi Bytnarowi (Rudy), Tadeuszowi Zawadzkiemu (Zośka) oraz Aleksemu Dawidowskiemu (Alek), zapalając symboliczny znicz.

Na koniec uczniowie udali się pod gmach Arsenału, gdzie 26 marca 1943r. miała miejsce najsłynniejsza akcja Szarych Szeregów - odbicie Jana Bytnara wraz z 25 więźniami. Przed budynkiem znajduje się dziś kamień - pomnik upamiętniający to dramatyczne wydarzenie. Zwieńczeniem całej trasy był Pomnik „Małego Powstańca”, przedstawiający blisko 1,5-metrową postać kilkuletniego chłopca w za dużym hełmie, zbyt obszernej panterce, za dużych butach i z przewieszonym przez ramię karabinem, upamiętniający najmłodszych uczestników powstania warszawskiego.

Nasza wycieczka była pełna przemyśleń i refleksji na temat wojennej historii Polski. I pomimo, że większość uczniów nie lubi takich wycieczek, to ta i towarzyszące jej emocje na pewno na długo pozostanie w pamięci naszych ósmoklasistów…
Dodatkowo niezapomniana i wyjątkowa lekcja W-Fu czekała na naszych uczniów w kompleksie sportowym Hangar 646 na warszawskim Gocławiu, gdzie nasi uczniowie mogli sprawdzić swoją sprawność fizyczną, wytrzymałość i koordynację ruchową. Był też posiłek w Pizza Hut dla odzyskania sił i równowagi przeżyć.

Szkole Podstawowej nr 3 im. Jana Pawła II udało się na realizację tej wycieczki pozyskać prawie 5 tys. zł z funduszu projektu „Poznaj Polskę”.

Renata Jasińska