Miasto Mińsk Mazowiecki

9 września - Światowy Dzień FAS (z ang. FAS: Fetal Alcohol Syndrome)

Światowy Dzień FAS (z ang. FAS: Fetal Alcohol Syndrome) obchodzony jest od 1999 r., przypada zawsze 9 września i rozpoczyna się punktualnie o godz. 9.09. Powtarzające się dziewiątki w dacie i godzinie mają symboliczną wymowę: 

9 MIESIĘCY CIĄŻY BEZ ALKOHOLU

FAS - zespół uszkodzeń organizmu i związanych z tym zaburzeń rozwoju u dzieci matek pijących alkohol w czasie ciąży. Występuje u dzieci i dorosłych, jest nieuleczalny.

FASD (z ang. FASD:  Fetal Alcohol Spectrum Disorder)  - Spektrum Poalkoholowych Zaburzeń Rozwojowych jest ogólnym terminem, opisującym całe spektrum skutków rozwojowych, występujących u potomstwa matek pijących alkohol w okresie ciąży. Skutki te mogą obejmować zaburzenia rozwoju fizycznego, umysłowego, zachowania i uczenia się; mogą trwać przez całe życie.  

„Podaruj swojemu dziecku zdrowe i radosne życie. Nie pij alkoholu, gdy planujesz zajść w ciąże, jesteś w ciąży, karmisz dziecko piersią.” 

Alkohol – legalnie dostępna substancja, jest jednym z czynników środowiskowych, który może nieodwracalnie zmienić stan płodu, powodując rozległe i poważne szkody u rozwijającego się dziecka. Każdy rodzaj alkoholu i każda jego ilość może być groźna dla dziecka w życiu płodowym.  

Spożywanie go przez przyszłych rodziców przed zapłodnieniem, wpływa zarówno na płodność kobiet i mężczyzn, jak i na jakość materiału biologicznego i genetycznego, a tym samym na zdrowie dziecka.

W pierwszych 8 tygodniach ciąży, kiedy powstają zawiązki wszystkich narządów, picie alkoholu może doprowadzić do nieodwracalnych wad rozwojowych narządów, a także wad układu kostnego, moczowego, słuchowego czy wzrokowego. 

Przez okres całej ciąży na negatywne działanie alkoholu narażony jest ośrodkowy układ nerwowy dziecka. Konsekwencjami mogą być: opóźnienie rozwoju fizycznego i psychicznego, nadpobudliwość psychoruchowa, zaburzenia pamięci, trudności z koncentracją. 

Zaburzenia powstałe w wyniku spożycia alkoholu przez kobietę w ciąży noszące nazwę FASD - Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych, mają wpływ na rozwój emocjonalny, intelektualny i społeczny zarówno w okresie dzieciństwa i dorastania, a także po osiągnięciu dorosłości.

W  Europie FASD dotyczy około 1% wszystkich żywych urodzeń (8 na 1000 urodzonych) i jest najbardziej rozpowszechnionym, niegenetycznym schorzeniem neurorozwojowym.

Dane epidemiologiczne publikowane przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości dotyczące rozpowszechnienia FASD w Polsce, (projekt badawczy ALICJA z 2015 r.) wskazują, że Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych dotyczy 20 dzieci na 1000 urodzonych. 

Szacuje się, że 2% uczniów nauczania początkowego ma FASD, co oznacza, że występuje ponad 10 razy częściej niż zespół Downa.

Nie ma lekarstwa, ani specjalnego leczenia mogącego usunąć FASD. Fizyczne wady i zaburzenia psychiczne utrzymują się przez całe życie. Wczesna diagnoza i podjęcie interwencji może poprawić rozwój dziecka, zmniejszyć skutki i przyczynić się do zminimalizowania niektórych wtórnych niepełnosprawności. Jednak z FASD się nie wyrasta, a dorośli z spektrum także wymagają adekwatnych działań pomocowych. 

„FASD nie można wyleczyć, ale w 100% można mu zapobiec. Dlatego tak ważna jest wiedza i świadomość każdego człowieka niezależnie od płci na temat szkodliwego działania alkoholu na płód”

Twoje decyzje mamo, to moja przyszłość. W czasie ciąży nie ma dawki alkoholu, która byłaby dla mnie bezpieczna. Alkohol w moim małym organizmie powoduje nieodwracalne szkody.”

Oprac.  Mińskie Centrum Profilaktyki
Na podstawie „Alkohol – Kobiety – FASD”, Serwis Informacyjny UZALEŻNIENIA, nr 2(102)2023 oraz www.ciazabezalkoholu.pl