Miasto Mińsk Mazowiecki

ES jak SukcES, czyli przepis na pracę z sensem

Prowadzenie grupy teatralnej czy warsztaty kreatywności w domu kultury. Między innymi takimi obszarami zajmują się podmioty w powiatach otwockim, mińskim i garwolińskim, które nie tylko odpowiadają na konkretne potrzeby rynkowe i problemy społeczne, ale także tworzą nowe miejsca pracy dla osób wykluczonych z rynku w regionie. Budując podmioty ekonomii społecznej, ludzie tworzą nową definicję sukcesu zawodowego, w której mieści się człowiek, ale też zysk służący rozwojowi działalności. Rusza kampania społeczna „ES jak SukcES”, której celem jest zachęcenie do tworzenia nowych podmiotów ekonomii społecznej, a także zwiększenie ich roli w realizacji usług społecznych. 

• W październiku 2023 r. minął rok od wprowadzenia nowej ustawy o ekonomii społecznej, która według ostatnich danych reguluje podstawy funkcjonowania ponad 97 tys. podmiotów w Polsce (GUS, 2023), w tym ponad 16 tys. tylko na Mazowszu (Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, 2023).
• Rusza kampania społeczna „ES jak SukcES”, która ma na celu pokazanie poszukującym pracy mieszkańcom Mazowsza, że mogą pracować lub tworzyć zupełnie nowe miejsca pracy, a konsumentów zachęcić do korzystania z produktów i usług zmieniających świat na lepsze. W akcję zaangażował się twórca kanału “Do roboty” Wojtek Kaczmarczyk, który przez najbliższy rok będzie wcielał się w rolę założycieli i pracowników podmiotów ekonomii społecznej na Mazowszu.
• Według raportu European Social Economy Monitor 2022 w Polsce najczęściej wybieranymi sektorami działalności podmiotów ekonomii społecznej są te związane z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi (28,1%), edukacją (21,9%), opieką zdrowotną i pomocą społeczną (21,9%). Najczęściej spotykanymi formami prawnymi działalności społecznych w Polsce są spółdzielnie socjalne osób prawnych (27,1%), spółdzielnie socjalne osób fizycznych (19,8%), fundacje lub stowarzyszenia (po 11,5%).

„ES jak SukcES” to kampania społeczna, mająca przybliżyć, na czym dokładnie polega idea ekonomii społecznej, która coraz bardziej zaczyna przybierać na znaczeniu. Działalność przedsiębiorstw społecznych służy rozwojowi lokalnej społeczności i może mieć dwa cele: włączenie z powrotem do społeczeństwa osób zagrożonych wykluczeniem lub realizowanie usług społecznych w takich obszarach m.in. jak pomóc przy osobach starszych, edukacja czy ochrona środowiska i innych, ważnych dla lokalnej społeczności. Statystycznie według raportu European Social Economy Monitor 2022 dla Polski najważniejszymi celami zrównoważonego rozwoju, które realizują podmioty ekonomii społecznej są: zdrowie i dobre samopoczucie, godna praca i wzrost gospodarczy oraz zmniejszanie nierówności. Jak popularna jest ekonomia społeczna na Mazowszu? Spośród 97 tys. podmiotów ekonomii społecznej w całej Polsce, tylko na Mazowszu jest ich ok. 16 tys. (dane Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej, 2023) w tym między innymi Fundacja „To lubię” z Zakrętu w powiecie otwockim, grupa teatralna występująca pod nazwą Wiązowski Teatr Muzyczny.  Fundacja zajmuje się rozwojem osobistym przez teatr. Wystawiają sztuki sceniczne: musicale, bajki muzyczne, farsy, komedie, a także dramaty, prowadzą warsztaty teatralne dla dzieci, młodzieży, dorosłych i seniorów. Jak mówi Dorota Czermińska z Fundacji „To lubię”, warsztaty spełniają funkcję integrującą i terapeutyczną oraz wspierają rozwój intelektualny i kreatywność. Uczestnicy warsztatów rozwijają poczucie przynależności, szacunku, akceptacji, odkrywają własne zasoby i możliwości, przełamują własne bariery i ograniczenia, rozwijają umiejętności społeczne, ćwiczą koncentrację. – Nasze działania opierają się na naszych pasjach: robimy to, co lubimy najbardziej i zarażamy naszą energią uczestników projektów i naszych działań. Nasze hasło „Wszystko można, byle z chęcią!" – mówi Dorota Czermińska.

Niedaleko Mińska Mazowieckiego, we wsi Mienia jest Manufaktura Społeczna, dawniej Fundacja Sławek. To fundacja prowadząca gospodarstwo ekologiczne, przestrzeń spotkań człowieka z rzemiosłem i naturą, ale przede wszystkim z samym sobą. Jak mówią twórcy wszystko po to, by wspierać go w pozytywnej, twórczej zmianie. Przez ponad 20 lat skutecznego pomagania Fundacja zrealizowała 79 projektów o zasięgu lokalnym i ogólnopolskim oraz 11 projektów międzynarodowych, pomagając blisko 10 tysiącom potrzebującym. To miejsce na rzemiosło, rękodzieło, warsztaty ceramiczne czy uprawy ekologiczne, choćby jagód goji. Po wybuchu wojny w Ukrainie, zareagowali od razu: ośrodek stał się miejscem schronienia dla uchodźców wojennych. Wielopokoleniowe rodziny ze środkowej Ukrainy znalazły swoje nowe miejsce do życia, bezpiecznego i szczęśliwego. Manufaktura Społeczna organizuje festiwal sztuki „Mienia Art" dedykowany osobom zmagającym się z różnymi rodzajami wykluczenia – kryzysem bezdomności, niepełnosprawnościami, spotkania z byłymi więźniami i trudną młodzieżą. 

Nowy rodzaj pracy

Według danych GUS za 2023 r. w woj. mazowieckim odnotowano najniższe bezrobocie wśród wszystkich województw w całej Polsce, na poziomie 4,1 proc. Mimo że wskaźnik ten jest bardzo niski to według „Barometru zawodów 2023” wciąż bardzo duże braki w województwie i regionie Mazowsza występują w zawodach: pielęgniarek i położnych, opiekunów osób starszych, nauczycieli, pracowników w budownictwie, kierowców samochodów, psychologów czy psychoterapeutów. – Tę ważną lukę mogą wypełniać właśnie spółdzielnie socjalne czy zakłady aktywności zawodowej. Już dziś obserwujemy, że dużo takich przedsiębiorstw działa w obszarze usług opiekuńczych. Sięgają tam, gdzie najczęściej biznesom się nie opłaca działać, a administracja publiczna nie ma wystarczającej liczby pracowników – mówi Julia Koczanowicz-Chondzyńska, jedna z organizatorek kampanii ES jak SukcES, prezeska Fundacji Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych. 

Tam, gdzie jest potrzeba

Jak zauważają organizatorzy kampanii, ekonomia społeczna działa na styku przedsiębiorstw i zadań jednostek samorządowych, tworząc nie tylko nowe miejsca pracy dla osób, które nie mogą ich długo lub wcale znaleźć, ale też decydują się rozwiązać zaistniały lokalny problem społeczny. Jak się pracuje w takim miejscu? Wojtek Kaczmarczyk twórca kanału internetowego „Do roboty”, wcielił się już w rolę pracownika jednego z takich miejsc, gdzie piekł chleb i brał udział w warsztatach w Chlebowej Izbie w Laskach koło Warki. W ciągu najbliższych miesięcy youtuber odwiedzi 9 podmiotów ekonomii społecznej, które pokaże na swoim kanale i opisze, jak dokładnie wygląda w ich praca i dlaczego może dawać ogromne poczucie sensu. Praca z sensem, bo tak najczęściej mówią o niej pracownicy i założyciele przedsiębiorstw społecznych, może być źródłem nie tylko wynagrodzenia, ale też realizacji własnych zainteresowań, misji osobistej i spotkań z osobami, na losie których im zależy. 
– Praca w ekonomii społecznej jest niezwykłym działaniem wśród ludzi i dla ludzi, które innym pomaga żyć radośniej, a nam daje ogromną satysfakcję z patrzenia, jak zmieniają się ludzie, z którymi pracujemy – tłumaczy Dorota Czermińska, wiceprezes zarządu Fundacji „To lubię”. 

Młodzi wchodzą na rynek

Według organizatorów kampanii, społeczne miejsca pracy mogą być bardziej interesujące niż te tradycyjne zwłaszcza dla najmłodszego pokolenia wchodzącego na rynek pracy. 
– Pokolenie Zet według wielu raportów wykazuje duże zainteresowanie pracą, która dostarcza nie tylko ciekawych doświadczeń, ale też daje poczucie sensu z jej wykonywania  oraz niesie pozytywny wpływ dla planety czy kolejnych pokoleń. Nic dziwnego, ponieważ kto jak nie młode pokolenie ma myśleć o przyszłości, w tym o rynku pracy. Bezsprzecznie to oni wielokrotnie wymagają od swoich pracodawców innego nastawienia do pracy i pełnionych funkcji, a przedsiębiorstwa społeczne ze względu na swoją misyjność mogą stanowić alternatywę dla tego pokolenia pod względem wyboru ścieżki zawodowej – dodaje Stanisława Retmaniak, ekspertka ds. rozwoju lokalnego i ekonomii społecznej ze Stowarzyszenia BORIS, jednej z organizacji zaangażowanych w kampanię.

Celem kampanii społecznej „ES jak SukcES” jest wypromowanie idei ekonomii społecznej na Mazowszu, zachęcenie osób pracujących oraz szukających pracy do tworzenia nowych przedsiębiorstw społecznych oraz pokazanie, że alternatywna ścieżka kariery zawodowej jest możliwa. Kampania skierowana jest do osób zainteresowanych zmianą miejsca pracy, zdobyciem nowej pracy, osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów, studentów i studentek, młodych rodziców wracających na rynek pracy i osób 50+, często z niego wykluczanych. Kampania ma zachęcić MŚP oraz jednostki samorządu terytorialnego do podjęcia współpracy z podmiotami ekonomii społecznej, a klientów indywidualnych do podejmowania świadomych decyzji konsumenckich. Więcej informacji na temat kampanii oraz informacje o tym, jak założyć podmiot ekonomii społecznej znajduje się na www.esjaksukces.pl oraz na Facebooku na profilu „ES jak SukcES” i w innych social mediach pod hashtagiem #ESjakSukcES. Kampania powstała dzięki finansowemu ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego. Organizatorami kampanii są Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, Stowarzyszenie BORIS, Ośrodek Wsparcia Ekonomii  Społecznej Siedlce, Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej Mazowsza Płockiego i Fundacja Fundusz Współpracy.